گروه 4جامعهشناسی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) قم
زبان شناسی به مثابه بنیاد ساختارگرایی اجتماعی
یکی از بنیادهای ساختار گرایی زبان شناسی است این جهت از ساختار گرایی بیشتر ریشه دربحث های دوسوسور دارد او آن گاه که درمورد زبان بحث می کند آن را دردوبخش متمایز ازهم مورد بررسی قرار می دهد :
1. زبان صوری
2. گفتار روزانه
* زبان صوری به نظر سوسور «نظامی از عناصر صوتی است که قوانین مشخصی برروابط آن ها حاکم است .» دراین تعریف اززبان صوری می توان به عناصر تعریفی که سوسور آورده است دقت نظر کرد . یکی ازاین عناصر «نظام » است نظام یک ساختار به هم پیوسته ای است که دارای انسجام درونی است واجزای آن بیشتر درارتباط باهم قابل ملاحظه اند؛ تأثیر وتأثرات میان اجزاء از ویژگی های مهم نظام است .
دوم : سوسور درتعریف اززبان صوری از «قوانین » استفاده می کند یعنی به نظر اواین نظام صوتی دارای قوانین نیز هست که این هم یکی ازویژگی های «نظام » است .
به نظر سوسور زبان شناسی این نظام را درزبان پذیرفته وبراساس آن به دنبال کشف قوانین حاکم برآن است .
* گفتار روزانه هم گفتاری است که درمقام عمل وکنش برای بیان مقاصد گویندگان به کار برده می شود . به نظر سوسور گفتار روزانه دارای ویژگی هایی است که دوتا از ویژگی ها برجسته تراز همه است؛ یکی ذهنی بودن ودوم انفرادی بودن آن .
به نظر سوسور همین دوویژگی باعث می شود که گفتار روزانه نتواند مورد بررسی علمی قرار بگیرد؛زیرا بررسی های علمی به دنبال کشف عام های قانون وار است وچیزی که ذهنی وانفرادی است نمی تواند چنین عام هایی را درخود داشته باشد .
ازاین جهت است که به نظر او زبان شناسی علمی به زبان صوری می پردازد؛زیرا زبان صوری ازآن جهت که ساختارنظام مند دارد ونیز دارای قوانین وقواعد مشخصی است ، قابلیت بررسی علمی رانیز دارد . گذشته ازاینکه این زبان صوری است که گفتار روزانه را امکان پذیر می سازد .
نتیجه : زبان دارای ساختار است . آن هم نه زبان روزانه بلکه زبان صوری که خودرا درلایه های ساخت یافته ی نظام زبانی پنهان می کند وخودرا درقالب زبان روزانه به ظهور می رساند که هم به عنوان پشتوانه ی زبان روزانه عمل می کند وهم شیوه ی خاصی ازکنش را رقم می زند .