قوای نفس از منظر ملاصدرا 1. مدرکه: • مدرکه خارجی: 1.بینایی 2.چشایی 3.لامسه 4.شنوایی 5.بویایی • مدرکه داخلی: 1. تنها مدرکه: a. حس مشترک: درک صور جزئی b. واهمه: درک معانی جزئی c. خیال: بایگانی حس مشترک d. حافظه: بایگانی قوه واهمه 2. متصرفه: a. متخیله: به کار گیری متصرفه توسط قوه واهمه و تصرف در صور و معانی جزئی b. متفکره: به کار گیری متصرفه توسط نفس ناطقه و تصرف در امور کلی عقلی 2. محرکه: • شوقیه(علت غایی حرکت): 1. شهوی: تخیل صور مطلوب 2. غضبی: تخیل صور نامطلوب • محرکه فاعلی: تحریک عضلات 3. عقل نظری (مبدا انفعال): قوه ای که نفس با آن، دانش، حکمت و معرفت کسب می کند. • مراتب عقل نظری: 1. عقل هیولانی: فقدان دانش 2. عقل بالملکه: آگاهی به بدیهیات و اولیات 3. عقل بالفعل: توانایی استحضار نظریات 4. عقل مستفاد: حضور همه کمالات علمی در نفس (گرفتن حقایق علمی از عالم بالا) 4. عقل عملی: مبدا فعل عقل عملی بر همه قوای حیوانی تسلط پیدا می کند و آنها را بر حسب حکم عقل نظری تدبیر می کند. مراحل انجام کنش بر حسب قوای نفس 1. فرد کنشی را از یک شخص می بیند. 2. صورت آن کنش را از طریق حس مشترک درک می کند. 3. صورت آن کنش را در قوه خیال ذخیره می کند. 4. معنی آن کنش را از طریق واهمه درک می کند. ( این معنی در حافظه جمعی جامعه ذخیره شده است) 5. آن معنی را در حافظه خود ذخیره می کند. 6. از طریق متخیله آن صور و معانی را با هم ترکیب می کند. 7. از طریق متفکره صور کلی می سازد. و با صور قبلی مقایسه می کند. 8. عقل عرفی به مطلوب یا نامطلوب بودن آن صور کلی حکم می کند. ( برخی امور به دلیل موافقت با طبع بشر مطلوبیت ذاتی داردند. مثل آب برای شخص تشنه، اما این جا منظور اموری است که مطلوبیت آن ها فرهنگی است یعنی نمادی که فرهنگ تعیین می کند آن به چه معنی است. ) 9. اگر عقل عرفی به مطلوب بودن آن حکم کرد، قوه محرکه شهوی عقل عملی را تحریک می کند و از طریق قوای فاعلی واکنش متناسب صورت می گیرد. 10. اگر عقل عرفی به نامطلوب بودن آن صور کلی حکم کرد، قوه محرکه غضبی عقل عملی را تحریک می کند و از طریق قوای فاعلی واکنش متناسب صورت می گیرد.
نوشته شده توسط قاسم ابراهیمی پور در یکشنبه 86/3/27 و ساعت 8:37 صبح | نظرات دیگران()
نوشته شده توسط قاسم ابراهیمی پور در یکشنبه 86/3/27 و ساعت 8:37 صبح | نظرات دیگران()
